KANDİL GECELERİ

   İslam’da gece kutlamak diye bir kabul yoktur ama gelenek ve bid’atperestlik bu konuya da el atıp bir takım geceler türetmiştir. Bu geceler alakası olmamakla beraber kurtuluş geceleri olarak görülmektedir. Aslında olan ise bid’at gecelerinden başka bir şey değildir. Sonradan kabul edilen bu geceler;

• Mevlid (Viladet) Kandili (Peygamberimizin doğumu 12 Rebiulevvel)     
•  Berat Kandili (Günahlardan emin olma belgesinin verildiğine inanılan gece)
•  Regaib Kandili (Peygamberimizin ana rahmine düştüğüne inanılan gece)
•  Mirac Kandili (Peygamberimizin göklere yükselip Allah ile konuştuğuna inanılan gece)

   Bu geceler kandil ismini de 2.Selim den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla almıştır. Bu gecelerdeki en büyük sıkıntı bu gecelere özel ibadetler icat edilerek dini bir kimlik kazandırılmış olması.

   Mevlid Kandili Hristiyanların Hz.İsa’nın doğum gününü kutsallaştırmalarından farksızdır ve Hristiyanlığın bu şekilde zamanla peygamber sevgisi adı altında yozlaştığını unutmamız lazım. Mevlid okumaları da dini bir metin olmamakla en meşhuru ve edebi açıdan üst düzey olanı Süleyman Çelebi’nin 15. yüzyılda yazdığı şiirdir. Mevlid’e şiir olarak bakıldığı zaman erişilmeyecek bir seviyede olduğunu söylemek mümkün ama Kur’an’a uygunluğu konusunda bazı sıkıntılı kısımları mevcuttur. Bu eserin konusu olmadığı için burada bahsetmemeyi tercih ediyoruz. Mevlid camiye sokulduktan sonra bir tür dini vecibe haline geldi ve doğumların, ölümlerin ardından 7’ si, 40’ ı…gibi uygulamalarla Mevlid dini bir vecibe olarak okutulmaya başlandı.

   Berat Kandili veya gecesi diye adlandırılan gece ise yine rivayete dayalı uydurulmuş sözlerden gelmektedir. Kur’an’da ne tek bir ayette geçer ne de ima vardır. Kütüb-ü Sitte adlı 6 eserden oluşan hadis kitabının Sünen-i Tirmizi ve İbn Mace kısmında geçer. Tirmizi ve İbn Mace bizzat kendileri hadisi naklettikten sonra açıklama olarak zayıf diye nitelendirmişlerdir. Bilinmekte ki rivayet eden kişiler birbirlerini görmemişler, görenlerin de böyle bir şey işitmediğine dair açıklamalar vardır. Bazıları da hadis uydurukçuluğuyla suçlanan kişiler oldukları için onların rivayetlerine zayıf olarak bakılmaktadır. Böyle zayıf hadislerden gelen rivayetlere dayanarak amel etmek doğru değildir. 

   Miraç konusunda yoldan çıkmaların en büyük örnekleri sergilendiğinden üzerinde biraz daha fazla durmak için onu bir sonraki yazıya bırakmayı tercih ediyorum. 

                                                                                                  MEHMET KAZANICI